HOE KAN DE (ONCOLOGIE)VERPLEEGKUNDIGE AANSLUITEN BIJ DE INFORMATIEBEHOEFTE VAN DE PATIËNT EN DIENS NAASTEN?

Het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven is een topklinisch opleidingsziekenhuis. Landelijk staat het Catharina Ziekenhuis bekend om hooggespecialiseerde zorg bij kanker (Santeon, z.d.). Gebleken is dat er op de verpleegafdeling Oncologie door de (oncologie)verpleegkundigen niet altijd duidelijk informatie verstrekt wordt aan de patiënt en diens naasten. Uit feedback van patiënten en naasten via ‘Deel uw ervaring’ blijkt dat informatie en uitleg over bijvoorbeeld het ontslag en voorbereidingen voor een onderzoek onvoldoende zijn. De onderzoeksvraag luidt: “Hoe kan de (oncologie)verpleegkundige aansluiten bij de informatiebehoefte van de oncologische patiënt en diens naasten op de verpleegafdeling Oncologie van het Catharina ziekenhuis te Eindhoven?”
Er zijn drie deelvragen geformuleerd die gezamenlijk antwoord zullen geven op de onderzoeksvraag. Hiervoor is kwalitatief onderzoek verricht bestaande uit een literatuuronderzoek, semigestructureerde interviews met vijf patiënten en twee naasten en twee focusgroepinterviews met totaal negen (oncologie)verpleegkundigen.
Uit de interviews met patiënten/naasten en uit literatuuronderzoek blijkt dat de oncologische patiënt en diens naasten geïnformeerd wensen te worden door de (oncologie)verpleegkundige over informatie rondom het beleid en de gemaakte afspraken met de arts. De oncologische patiënt wenst hierbij de informatie nogmaals of in toegelichte vorm te ontvangen. Daarnaast wordt het gewaardeerd als voorafgaand aan de visite de vragen van de patiënt geïnventariseerd worden en naasten betrokken worden bij het beleid. Zowel patiënten, naasten als (oncologie)verpleegkundigen ervaren werkdruk als een belemmerende factor in de informatievoorziening en het bieden van een luisterend oor.
(Oncologie)verpleegkundigen geven aan niet in staat te zijn de patiënt en diens naasten van voldoende behandelingsgerelateerde informatie te voorzien omdat zij vaak zelf niet voldoende op de hoogte zijn van het beleid. De oorzaak hiervoor wordt toegeschreven aan de regelmatige afwezigheid van de (oncologie)verpleegkundige op het moment dat de arts visite loopt bij de patiënt. Om die reden is aanbevolen om voortaan visite te lopen op de gang en patiëntenkamer waarbij iedere (oncologie)verpleegkundige zijn ‘eigen’ patiënten met de arts voorbespreekt. Daarna wordt de informatie gedeeld op de patiëntenkamer waar alle drie de partijen aanwezig zijn. Privacygevoelige informatie kan kort in de artsenkamer voorbesproken worden. Gezien de beperkte tijd is ervoor gekozen deze aanbeveling over te dragen aan de werkgroep ‘visite’. De tweede aanbeveling die gedaan is, is voorafgaand aan de visite bij de patiënt inventariseren wat de vragen zijn van de patiënt en de naasten. Dit gebeurt met behulp van een visitekaartje waarop visiteonderwerpen staan waarbij de patiënt vragen kan noteren. De patiënt heeft de mogelijkheid om vragen van diens naasten te inventariseren en deze te noteren. Deze vragen worden de volgende dag besproken tijdens de visite. Om ervoor te zorgen dat alle (oncologie)verpleegkundigen dit standaard in de ochtend zullen doen is voor deze aanbeveling een implementatieplan geschreven. Deze is als bijlage toegevoegd aan dit verslag (bijlage 3). Bij de derde aanbeveling is vervolgonderzoek aangeraden met betrekking tot het bieden van een luisterend oor aan de patiënt. Alle patiënten en naasten hebben aangegeven dit belangrijk te vinden.
Tijdsdruk en communicatievaardigheden van de individuele (oncologie)verpleegkundige spelen hierbij een rol. Er is nader onderzoek nodig om dit verder in kaart te brengen en aan te pakken. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden door studenten hbo verpleegkunde in de vorm van een afstudeeropdracht.