Een kwalitatief onderzoek naar het verhogen van zelfredzaamheid bij stomapatienten : afstudeerscriptie

Aanleiding: Op afdeling Chirurgie zijn een groot deel van de patiënten met een stoma verminderd zelfredzaam bij ontslag en langdurig afhankelijk van thuiszorg. Verpleegkundigen hebben tot nu toe te weinig hulpmiddelen om de zelfredzaamheid van stomapatiënten te kunnen verhogen in de praktijk.
Probleemstelling: De volgende onderzoeksvraag zal worden beantwoordt: ‘’Hoe kunnen verpleegkundigen van afdeling Chirurgie van het Catharina Ziekenhuis de zelfredzaamheid verhogen bij stomapatiënten?’’
Onderzoeksmethoden: In de onderzoeken wordt een kwalitatief beschrijvende onderzoeksmethodiek gehanteerd.
Literatuurstudie: De individuele behoeften van een stomapatiënt kunnen worden gerelateerd aan een holistische mensvisie. De preoperatieve fase is van belang om zelfredzaamheid op lange termijn te kunnen verhogen. Het inzetten van verschillende onderwijsmethodieken in de klinische fase is cruciaal en ook de sociale omgeving dient betrokken te worden.
Deelonderzoek 1: De stomadragers hebben het liefst de regie in eigen handen, zij verwachten hierbij dat verpleegkundigen van de afdeling een coachende houding aannemen in het proces naar zelfredzaamheid. Patiënten benoemen meer uitleg en ondersteuning nodig te hebben van verpleegkundigen, zowel pre- als postoperatief. Personen als lotgenoten en stomaverpleegkundigen mogen absoluut niet ontbreken en leveren een belangrijke bijdrage aan het verhogen van autonomie.
Deelonderzoek 2: Het is afhankelijk van de houding van zowel de verpleegkundige als de patiënt hoe er invulling wordt gegeven aan het begrip zelfredzaamheid gedurende de opname. Verschillende omgevingsfactoren zoals tijdsdruk, een gebrek aan eenduidigheid, tekort aan (digitale) hulpmiddelen en vaststelling van regels en afspraken belemmeren op dit moment het aanleren van zelfzorg in de praktijk door verpleegkundigen. Zij hebben behoefte aan eenduidigheid, continuïteit en een verbeterde onderlinge communicatie met alle betrokkenen.
Conclusie: Volgens de literatuur en expertises van verpleegkundigen en patiënten zou er meer aandacht moeten zijn voor individuele behoeften van patiënten bij het aanleren van stomazorg. Verpleegkundigen ervaren op dit moment een tekort aan hulpmiddelen en materialen. Ook zou de onderlinge communicatie en rolverdeling tussen de verpleegkundigen en de stomaverpleegkundigen verbeterd kunnen worden. Het is van belang dat de familie actief betrokken wordt bij het totale proces.
Aanbevelingen: Om zelfredzaamheid bij stomapatiënten te kunnen verhogen is het raadzaam een eenduidige werkwijze te creëren in de uitvoering van stomazorg en te voorzien in benodigde middelen en materialen