Wat is passend beweegadvies voor patiënten van 70 jaar of ouder die chemotherapie krijgen, om de behandeling beter te verdragen?

Uit de literatuur search kwamen drie systematic reviews naar voren. Lund geeft aan dat bewegen bij chemotherapie haalbaar en veilig is en dat het mogelijk een gunstig effect heeft op kwaliteit van leven en vermoeidheid. Mikkelsen geeft aan dat het bewijs voor het effect van inspanningsinterventies bij ouderen beperkt is. Volgens Forbes is er te weinig onderzoek gedaan naar de effecten van bewegen en voeding bij ouderen met kanker. Hoewel de reviews zelf goed waren uitgevoerd, was het aantal geïncludeerde patiënten veelal klein. De conclusie uit de reviews was dat het veilig is voor ouderen om te bewegen tijdens de chemotherapie. Er zijn alleen geen resultaten gevonden over hoe lang en hoe vaak een oudere met chemotherapie het beste kan bewegen. De belangrijkste conclusie was dan ook dat er te weinig onderzoek is gedaan om de vraag vanuit de literatuur te beantwoorden. Vandaar dat de mening van een deskundige (een fysiotherapeut in CWZ met oncologie als aandachtsgebied) is gevraagd en de e-learning Bewegen bij kanker van Noordhoff Health is gevolgd. Uit het gesprek kwam naar voren dat bewegen tijdens de chemotherapie een gunstig effect heeft op bijwerkingen zoals misselijkheid. Patiënten die bewegen hebben minder dosisreductie van de chemotherapie, dan patiënten die niet bewegen. Voor iedereen, dus ook voor oudere kankerpatiënten geldt de beweegrichtlijn 2017 voor volwassenen en ouderen: matig intensieve training (minstens 150 minuten per week), spier- en botversterkende oefeningen (tweemaal per week), gecombineerd met balansoefeningen en het voorkómen van veel stil zitten. Uiteraard aangepast aan activiteitenniveau en mogelijkheden van de patiënt. Verder kwam uit het gesprek met de deskundige en de e-learning naar voren dat de verpleegkundige bij twijfel advies kan vragen aan de fysiotherapeut of arts. Belangrijk is daarnaast om bij contra-indicaties, zoals COPD of hart- en vaatziekten, door te verwijzen naar de fysiotherapeut. En bij alarmsymptomen, de zogenoemde rode vlaggen zoals pijn op de borst of kortademigheid bij inspanning, pijn bij bewegen, gewichtsverlies, te overleggen met de arts.
De conclusie van de CAT is volg de adviezen uit de beweegrichtlijn 2017 en pas deze waar nodig aan aan de individuele patiënt. Overleg met de arts of fysiotherapeut in geval van contra-indicaties, alarmsymptomen of twijfel.